ကဗာကြီးထက်မှာ ဖြစ်ပျက်ခရေ အကြောင်းအရာတိထဲက၊ အငွေ့ပျံလားစွာမျိုးက လွှဲကေ၊ အားလုံးစွာ ကဗာမြေကြီးထဲမှာ အစအနတိအဖြစ် အကြွင်းကျန်ရစ်ခပါရေ။ ယင်းကြွင်းကျန်ခရေ အစအနတိထဲက ကာဗွန်တိ သက်တမ်းကို တွက်ချက်ကြည့်လိုက်စွာနန့်၊ ယင်းအစအနတိ နှစ်သက်တမ်းကို ခန့်မှန်းနိုင်ပါရေ။ အေပိုင်တွက်ချက် ကြည့်လိုက်တေခါ၊ ကဗာကြီးမှာ ဖြစ်ပျက်ခရေ လူ သက်ရှိတိနန့်ဆိုင်ရေ အကြောင်းအရာတိ အကျဥ်းကို အေပိုင် ရလာပါရေ။
| စဥ် | အကြောင်းအရာ | လွန်ခရေ နှစ် |
| ၁) | ကဗာကြီး စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၄၅၀၀ သန်း |
| ၂) | ဆဲလ် ၁ လုံးတည်း ရှိရေ ပထမဆုံး သက်ရှိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၂၁၀၀ သန်း |
| ၃) | ဇီဝတရိစ္ဆာန်တိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၅၉၀ သန်း |
| ၄) | အရိုးရှိရေ တရိစ္ဆာန်တိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၅၃၀ သန်း |
| ၅) | ကျောရိုးရှိ တရိစ္ဆာန်တိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၅၀၅ သန်း |
| ၆) | ခြီထောက် ၄ ချောင်း ရှိရေ တရိစ္ဆာန်တိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၃၉၅ သန်း |
| ၇) | နို့တိုက် သတ္တဝါတိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၂၂၀ သန်း |
| ၈) | အချေ တိုက်ရိုက် မွီးနိုင်ရေ နို့တိုက်သတ္တဝါတိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၁၆၀ သန်း |
| ၉) | အချင်း ရှိရေ နို့တိုက်သတ္တဝါတိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၁၂၅ သန်း |
| ၁၀) | လူ၊ မျောက်တိ ပထမ ဇစ်မြစ် ပြိုင်းမဲ့တ်တိ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၇၅ သန်း |
| ၁၁) | လူ ခွဲထွက်လာရေ ပထမ ဇစ်မြစ် ဟိုမို စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၂.၅ သန်း |
| ၁၂) | လူမျိုးစိတ် ဟိုမိုဆာပီးယန်းစ် အာဖရိကတိုက်မှာ စဖြစ်လာရေ သက်တမ်း | ၃ သိန်း |
| ၁၃) | လူတိ ကျောက်လက်နက်တိ စကိုင်တတ်တေ သက်တမ်း | ၆ သောင်း |
| ၁၄) | လူတိ အာဖရိကတိုက်ကနိန် တခြားတိုက်တိကို စရွိပြောင်းကတ်တေ သက်တမ်း | ၄ သောင်း |
| ၁၅) | လူတိ မြေအိုးခွက်တိ စပနာ သုံးတတ်လာရေ သက်တမ်း | ၂ သောင်း |
| ၁၆) | လူတိ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး စပနာ လုပ်တတ်လာရေ သက်တမ်း | ၁ သောင်း |
| ၁၇) | လူတိ ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးနည်းကို စပနာ လုပ်တတ်လာရေ သက်တမ်း | ၆၅၀၀ နှစ် |
| ၁၈) | လူတိ ကြီးနီ၊ ကြီးဝါတိကို စပနာ လုပ်တတ်လာရေ သက်တမ်း | ၆၂၅၀ နှစ် |
| ၁၉) | လူတိ တာယာအဝိုင်းနန့် တရုတ်ပြည်မှာ စပါး စိုက်တတ်လာရေ သက်တမ်း | ၆၀၀၀ နှစ် |
| ၂၀) | လူတိ စာ စပနာ ရွီးတတ်လာရေ သက်တမ်း | ၅၄၀၀ နှစ် |
| ၂၂) | လောင်းတိ စပနာ စီးတတ်လာရေ သက်တမ်း | ၅၂၀၀ နှစ် |
| ၂၃) | အုတ်ကို စဖုတ်တတ်ပနာ မြို့ပြတိ စပေါ်လာရေ သက်တမ်း | ၅၀၀၀ နှစ် |
အောက်က အကြောင်းအရာတိကတော့ခါ သမိုင်းမှတ်တမ်းတိက ရယူထားရေ ခုနှစ်တိပါ။
| ၂၄) | ပထမဆုံး ပဲရမစ်ကို တည်ဆောက်ခရေ နှစ် | ဘီစီ ၂၆၆၇ ခုနှစ် |
| ၂၅) | ရခိုင်ဘုရင့်နိုင်ငံ ပထမ ဓညဝတီခေတ် ဆုံးရေ နှစ် | ဘီစီ ၁၅၀၇ ခုနှစ် |
| ၂၆) | ရခိုင်ဘုရင့်နိုင်ငံ ဒုတိယ ဓညဝတီခေတ် ဆုံးရေ နှစ် | ဘီစီ ၅၈၀ ခုနှစ် |
| ၂၇) | ဂေါတမ မြတ်စွာဘုရား ပရိတ်နိဗ္ဗာန်ပြုရေ နှစ် | ဘီစီ ၄၈၃ ခုနှစ် |
| ၂၈) | ရခိုင်ဘုရင့်နိုင်ငံ တတိယ ဓညဝတီခေတ် ဆုံးရေ နှစ် | ဘီစီ ၃၂၇ ခုနှစ် |
| ၂၉) | ရခိုင်ဘုရင့်နိုင်ငံ ဝေသာလီခေတ် ဆုံးရေ နှစ် | အေဒီ ၈၁၈ ခုနှစ် |
| ၃၀) | ရခိုင်ဘုရင့်နိုင်ငံ လေးမြို့ခေတ် ဆုံးရေ နှစ် | အေဒီ ၁၄၃၀ ခုနှစ် |
| ၃၁) | ရခိုင်ဘုရင့်နိုင်ငံ မြောက်ဦးခေတ် ဆုံးရေ နှစ် | အေဒီ ၁၇၈၄ ခုနှစ် |
| ၃၂) | ရခိုင်ဘုရင့်နိုင်ငံ ဗမာဘုရင့်နိုင်ငံ လက်ထဲ ကျဆုံးရေ ရက် | အေဒီ ၁၇၈၅ ခုနှစ် ဂျန်နဝါရီလ ၂ ရက် |
| ၃၃) | ပထမ အင်္ဂ.လိပ် – ဗမာစစ်(အေဒီ ၁၈၂၄ – ၁၈၂၆)အပြီး ရခိုင်ပြည် အင်္ဂ.လိပ် လက်အောက် ကျရောက်ခရေ နှစ် | အေဒီ ၁၈၂၆ ခုနှစ် |
| ၃၄) | ဂျပန်လက်အောက် ကျရောက်ခရေ နှစ် | အေဒီ ၁၉၄၂ ခုနှစ် |
| ၃၅) | အင်္ဂ.လိပ်လက်အောက် နောက်တခေါက် ပြန်ကျရောက်ခရေ နှစ် | အေဒီ ၁၉၄၅ ခုနှစ် |
| ၃၆) | အင်္ဂ.လိပ်ဘားက လွတ်လပ်ရေးရပနာ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ဖြစ်လာရေ နှစ် | အေဒီ ၁၉၄၈ ခုနှစ် |
အထက်က နှစ်သက်တမ်း ဇယား ၂ ခုကို လေ့လာကြည့်ပနာ အကျဥ်းချုပ်ကြည့်ဖို့ဆိုကေ၊ ကဗာကြီးသက်တမ်း နှစ်သန်းပေါင်း ၄၅၀၀ မှာ၊ လက်ရှိ လူတိ ဖြစ်လာရေ သက်တမ်းက နှစ်ပေါင်း ၃ သိန်းလောက်ရာ ရှိသိမ့်ပနာ၊ ယင်းအထဲမှာမှ ကိုယ့်အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်တတ်တေ ကျောက်ခေတ်ကို ရောက်စွာက နှစ် ၆ သောင်း၊ စိုက်ပျိုးမွီးမြူတတ်စွာက နှစ် ၁ သောင်းလောက်နန့်၊ စက်မှုခေတ်ကို စတင်စွာက နှစ် ၁ ရာကျော်လောက်ရာ ရှိပါသိမ့်ရေ။ ယင်းအတွက်နန့် လူ့သမိုင်းဆိုစွာ ဆင့်ကဲဆင့်ကဲ တည်ဆောက်လာရရေ ဖြစ်စဥ်တခုရာ ဖြစ်ပနာ၊ လူ့စံချိန်၊ စံနှုန်းတိ အားလုံးစွာလည်း လူတိ ဖန်တီးနိန်ကတ်စွာတိရာ ဖြစ်ဗျာလ်၊ ထာဝရ အမှန်တရားတိ မဟုတ်ဆိုစွာ သတိမူတတ်ကတ်ဖို့ လိုပါရေ။
စိတ်ထဲမှာ ခံစားလို့ ကောင်းအောင် ဖန်တီးထားရေ အတွေး၊ အပြောတိ အထဲမှာပဲ၊ ကိုယ့်ဘဝကို တဝဲလည်လည် နစ်မျှော မနိန်ကတ်ပါကဲ့။ ရလာရေ ဘဝ တသက်တာမှာ ကိုယ် ဖြစ်ချင်စွာတိကို ရအောင် လုပ်ကတ်ပါ။
လူဆိုစွာ Animalia ပင်မ တရိစ္ဆာန် အဖွဲ့အစည်းဝင် ဖြစ်ပနာ၊ တရိစ္ဆာန်တိမှာပိုင် “ခွန်အားရာ အမှန်တရား” ဆိုစွာကို လူမျိုးကြီးတိုင်းမှာ လက်ကိုင်ထားကတ်တေအတွက်နန့် ရခိုင်လူမျိုး ထိပ်ကို တက်ဖို့ ရခိုင်သား၊ ရခိုင်သမတိုင်း ပညာ ခွန်အား၊ ဓန ခွန်အားတိ ပြည့်နိန်အောင်၊ စဥ်ဆက်မပြတ် ကြိုးစားနိန်ဖို့ လိုပါကြောင်း တိုက်တွန်းလိုက်ရပါရေ။
| Kingdom: | Animalia |
| Phylum: | Chordata |
| Class: | Mammalia |
| Order: | Primates |
| Suborder: | Haplorhini |
| Infraorder: | Simiiformes |
| Family: | Hominidae |
| Genus: | Homo |
| Species: | H. sapiens |
| Subspecies: | H. s. sapiens |
ကိုးကား –
https://en.wikipedia.org/wiki/Geologic_time_scale
https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_the_evolutionary_history_of_life
https://en.wikipedia.org/wiki/Anatomically_modern_human
https://en.wikipedia.org/wiki/Rakhine_State
https://en.wikipedia.org/wiki/Industrialisation
