ရခိုင်အမျိုးသားနိမှာ ရခိုင်အပြောသဒ္ဒါကျမ်းပြုစုရေ ဆရာမ ဒေါက်တာစန္ဒာဌေး ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်ခံရ

စံမောင်သန်း၊ စစ်တွေ နိရဥ္စရာ၊ မေ ၃၁
စံမောင်သန်း၊ စစ်တွေ နိရဥ္စရာ၊ မေ ၃၁

ရခိုင်ကဆုန်လပြည့်ကျော် ၁ ရက်နိ၊ မေလ ၃၀ ရက်နိမှာ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့က၊ အတုလမာရဇိန် ပြည်လုံးချမ်းသာ ဘုရားကြီးရင်ပြင်မှာ ကျင်းပပြုလုပ်တေ၊ ၅ နှစ်မြောက် ရခိုင်အမျိုးသားနိမှာ၊ ရခိုင်အပြောသဒ္ဒါကျမ်းကို ပြုစုရေ၊ စစ်တွေတက္ကသိုလ် လက်ထောက် ကထိက ဆရာမ ဒေါက်တာစန္ဒာဌေး ကို၊ ဂုဏ်ပြုလက်မှတ်နန့် ဂုဏ်ပြုငွေ ၁၀ သိန်းကျပ် ချီးမြှင့်ခပါရေ။

မြန်မာတိက ရခိုင်ဘာသာစကားကို မြန်မာတိ ဒေသိယစကားမှာ ထည့်သွင်းထားကေလည်း၊ အဂု သဒ္ဒါကျမ်းက ရခိုင်ဘာသာစကားစွာ မြန်မာစကားနန့် မတူရေ သီးခြားဘာသာစကား တခုအဖြစ်၊ အတိအလင်း ရှင်းလင်းပီးနိုင်ဖို့လို့ သိရပါရေ။

“ဒေအပြောသဒ္ဒါကျမ်းစွာ ရခိုင်လူမျိုးတိထဲမှာ ပထမဦးဆုံးပေါ်လာရေ သဒ္ဒါကျမ်းဖြစ်ပါရေ။ ဒေနိ ကျနော်ရို့ ပြောနိန်ရေ ရခိုင်စကားစွာ ဘာသာစကားအဆင့်ရှိရေ စကားမျိုးဆိုစွာကို ဒေကျမ်းက သက်သေပြနိန်ပါရေ။ ဒေကျမ်းကို ဆုတ်ကိုင်ပြီးကေ ကျနော်ရို့ ရခိုင်စကားစွာ ဘာသာစကားဖြစ်တယ်လို့ အခိုင်အမာ ပြောနိုင်ပါရေ။” လို့ ရခိုင်သမိုင်း သုတေသီ ဆရာကြီး မောင်ဗသိန်းက အခမ်းအနားမှာ ပြောကြားလားပါရေ။

ဆရာကြီးက ဆက်လက်ပနာ “ဒေပိုင် အပြောသဒ္ဒါကျမ်းမျိုး၊ မြန်မာလူမျိုးတိမှာလည်း မရှိသိမ့်ပါ။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနန့်ရာ ရှိပါသိမ့်ရေ။ မြန်မာဘာသာနန့် ဒေပိုင်အပြော မြန်မာသဒ္ဒါ မရှိသိမ့်ပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ နေထိုင်ရေ တိုင်းရင်းသား အသီးသီးမှာလည်း မရှိသိမ့်ပါ။” လို့ ဆိုပါရေ။

အဆိုပါကျမ်းကို ရခိုင်စာပေပညာရှင်တိ၊ မြန်မာစာပေပညာရှင်တိနန့် အနောက်တိုင်း စာပေပညာရှင်တိ ရွီးရေ စာတမ်းတိနန့် ဆောင်းပါးတိကို မှီငြမ်း ပြုစုခရေလို့ သိရပါရေ။

ဆုချီးမြှင့်ခံရရေ ဆရာမ ဒေါက်တာ စန္ဒာဌေးက “အမှန်ပြောရဖို့ဆိုကေ အကျွန် ကကောင်း ကံကောင်းရေ လူတစ်ယောက်ပါ။ ဇာဖြစ်လို့ဆိုကေ ဒေရခိုင်သဒ္ဒါ အသုံးအနှုန်းတိနန့် ပတ်သက်ပြီးကေ ဟိုးအရင်ကပင်၊ ရခိုင်စာပေပညာရှင်ကြီးတိ၊ မြန်မာစာပေ ပညာရှင်ကြီးတိနန့် အနောက်တိုင်း စာပေပညာရှင်တိစွာ စာစောင်တိ၊ စာတမ်းတိ၊ ဆောင်းပါးတိ အနိန်နန့် ရေးသားဖော်ပြခစွာကို မှီငြမ်းပြီးကေ၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ဒေသအသီးသီးကို ကွင်းဆင်းပြီး ပြုစုထားစွာ ဖြစ်ပါရေ။” လို့ ပြောပါရေ။

ယင်းပိုင် ရခိုင်အပြောသဒ္ဒါကျမ်းကို ပြုစုစွာမှာ၊ ရခိုင်သမိုင်းသုတေသီ ဆရာကြီး မောင်ဗသိန်း ကို ချည်းကပ်ပနာ အကြံဉာဏ်တိ ရယူခရေလို့ သိရပါရေ။

“ဘာသာစကားတခုဆိုစွာ ကကောင်း ကျယ်ပြန့်ပါရေ။ ဘာသာစကားတခုမှာ ဒေသိယစကားတိ အမြောက်အများရှိပါရေ။ ရခိုင်စကားမှာ ဆိုကေလည်း၊ ဒေသအလိုက် လီယူလီသိမ်း အသုံးအနှုန်းတိ ကွဲပြားကတ်ပါရေ။ အသုံးအနှုန်းတိကို လေ့လာ ကောက်ခံရေ အခါမှာ၊ ရခိုင်တပြည်နယ်လုံးမှာရှိရေ စကားတိ အားလုံးကို မကောက်ယူနိုင်ခပါ။ ရခိုင်စကားမှာ အသုံးများစွာတိကို ကောက်ယူပြီးကေ၊ စံဝင်ဖို့အတွက် ပြုစုတင်ပြထားစွာပါ။ ဒေကျမ်းကို ရခိုင်စကားအတွက် ပြီးပြည့်စုံရေ သဒ္ဒါကျမ်း မဟုတ်တေအတွက် နောက်ထပ်အများကြီး ရီးသားဖော်ထုတ်လို့ ရနိုင်ပါသိမ့်ရေ။” လို့ ဆရာမ ဒေါက်တာ စန္ဒာဌေးက ပြောပါရေ။

ဆရာမ ဒေါက်တာ စန္ဒာဌေးကို အဖ ဦးအုန်းဖေ၊ အမိဒေါ်မလှစိန် ရို့က ၁၉၈၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နိမှာ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ မောလိပ်ရပ်ကွက်မှာ မွေးဖွားခပနာ မွေးချင်း ၃ ယောက်မှာ အငယ်ဆုံးသမီးဖြစ်တေလို့ သိရပါရေ။

၁၉၉၈ ခုနှစ်မှာ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းကို မြန်မာစာဂုဏ်ထူးနန့် အောင်မြင်ပနာ၊ ၂၀၀၁ ခုနှစ် အစိုးရနည်းပညာ ကောလိပ် (စစ်တွေ) က AGTI EC ဒီပလိုမာဘွဲ့၊ ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာ BA Hones ၊ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ MA၊ ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ MRGS မြန်မာစာဘွဲ့တိကို စစ်တွေတက္ကသိုလ်က ရရှိခပနာ၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ ပါရဂူအကြိုသင်တန်း အောင်မြင်ဗျာလ်၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလ ၃၀ ရက်နိမှာ PHD မြန်မာဘွဲ့ကို ရရှိခပါရေ။ အဂု လက်ရှိအချိန်မှာ စစ်တွေတက္ကသိုလ် မြန်မာစာဌာနမှာ လက်ထောက်ကထိက ရာထူးနန့် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိန်ရေလို့ သိရပါရေ။

အေ ရခိုင်အပြောသဒ္ဒါကျမ်းကို ရခိုင်သားကြီး ဦးလှမြင့်က တာဝန်ယူပနာ စာအုပ်အဖြစ် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝီလားဖို့လို့ သိရပါရေ။

အခမ်းအနားမှာ ပုသိမ်ကျောင်းဆရာတော်ကြီးက သြဝါဒ မိန့်ကြားခဗြီးကေ၊ ပြည်ထောင်စုကြီးခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီနန့် မြိုအမျိုးသားဒီမိုကရေစီပါတီရို့က သဝဏ်လွှာတိကိုလည်း ဖတ်ကြားခကတ်ပါရေ။

ကိုးကား – စံမောင်သန်း စစ်တွေ၊ နိရဥ္စရာ မေ ၃၁ သတင်း