ဆော်ဒီသူတိ ကားမောင်းလို့တော့ ရဗျာလ်၊ ယကေလည်း အေ ၈ ခုကို လုပ်လို့ မရသိမ့်

© Faisal Al Nasser : Reuters
© Faisal Al Nasser : Reuters

ဗြီးခရေ တနင်္လာနိန့်က ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနိုင်ငံသူ ၁၀ ယောက်၊ ပထမဆုံးအကြိမ် ကားမောင်း လိုင်စင် ရကတ်ပါရေ။ မမက်တိ ကားမောင်းခွင့် ပိတ်ပင်ထားစွာကို ပယ်ဖျက်တေနိ ဂျုန်လ ၂၄ ရက် မရောက်ခင်ထိ၊ နောက်ထပ် ဆော်ဒီသူ ၂ ထောင်လောက် ဆက်ပနာ ကားမောင်းလိုင်စင် ရကတ်ပါဖို့သိမ့်။

အယင်က မရှိခရေ မဲပီးခွင့်နန့် ကားမောင်းခွင့်ကို အဂု ဆော်ဒီသူတိ ရနိန်ကတ်ပါဗျာလ်။ ယကေလည်း အေ ၈ ခုကိုတော့ခါ မရကတ်သိမ့်ပါ။

၁) အဘာယာ (abaya) လို့ ခေါ်ရေ၊ ခြီမျက်စိထိ ဖုံးရေ ရိုးရာ အဝတ်အစားကို၊ အမြဲတမ်း ဝတ်ထားဖို့ လိုပါရေ။

၂) ဆွေမျိုး မတော်ရေ ယောကျာ်းတိနန့်၊ အသိမိတ်ဆွေ ဖွဲ့လို့ မရပါ။

၃) အိမ်က အပြင်ကို လားဖို့၊ အလုပ်က အပြင်လားဖို့၊ ခရီးထွက်ဖို့၊ အိမ်ငှားဖို့၊ ဥပဒေအရ ရင်ဆိုင်ဖို့၊ တချို့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြသဖို့၊ ဝါလီ (wali) လို့ခေါ်ရေ၊ လင်၊ အဖ၊ အကို၊ ဝရီး၊ သား၊ ယောကျာ်း တယောက်ယောက် စောင့်ရှောက်မှု မပါဘဲ (ဝါ) ခွင့်ပြုချက် မပီးဘဲ လုပ်လို့ မရပါ။

၄) လက်ထပ်ဖို့၊ ကွာရှင်းဖို့ အုပ်ထိန်းသူ ခွင့်ပြုမှ ရပါရေ။ နိုင်ငံခြားသားကို လက်ထပ်ဖို့ဆိုကေ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ခွင့်ပြုချက် လိုပါရေ။ မူဆလင် မဟုတ်တေ ဘာသာခြား ယောကျာ်းကို လက်ထပ်လို့ မရပါ။

၅) ကိုယ်ပိုင် ဘဏ်အကောင့် ဖွင့်လို့ မရပါ။ အုပ်ထိန်းသူ ခွင့်ပြုချက် မရှိဘဲ၊ ကိုယ့်ဖေ့သာကို ထိန်းသိမ်းပိုင်ခွင့် မရှိပါ။

၆) မမက်တိ သက်သီထွက်ဆိုစွာရေ၊ ယောကျာ်းတိ သက်သီထွက်ဆိုစွာ တဝက်ရာ အကျုံးဝင်ရေလို့ ဆော်ဒီဥပဒေမှာ ပြဌာန်းထားပါရေ။

၇) အမွီဆက်ခံစွာမှာ၊ သမီးတိစွာ သားတိ ရရေ ပမာဏ တဝက်ကိုရာ ခံစားပိုင်ခွင့်ရှိပါရေ။

၈) လင်မယား ကွာရှင်းကေ၊ အမိသယ်စွာ သားဆိုကေ အသက် ၇ နှစ်ထိ၊ သမီးဆိုကေ အသက် ၉ နှစ်ထိရာ အချေကို စောင့်ရှောက်ပိုင်ခွင့် ရှိပါရေ။

ကိုင်း လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တေလို့ လက်ညိုးထိုးခံနိန်ရရေ နိုင်ငံသားတိ၊ အေပိုင် ဥပဒေတိ၊ တခါလည်း ကြားဖူးကတ်ဖို့ မထင်ပါ။ ဖေသာ ချမ်းသာရေခါ၊ လူ့အခွင့်အရေးသမားတိ အေပိုင် လုပ်ရပ်တိကိုလည်း မျက်နှာလှည့်ခံပနာ၊ မသိကျိုးကျွန် လုပ်နိန်ကတ်ပါရေ။