တောင်အာဖရိကအစိုးရကရာ လူဖြူတိပိုင် လယ်မြေတိကို သိမ်းပနာ၊ လူမဲတိကို ပီးဖို့ဆိုကေ၊ တောင်အာဖရိက စီးပွားရေးနန့် အစားအစာ ထုတ်လုပ်ရေးဂဏ္ဍ ပြိုကျလားလိမ့်မေလို့၊ ဒေသခံ လူမျိုးဆက်ဆံရေး အဖွဲ့အစည်းက ပြောလိုက်ပါရေ။
အေနှစ် အစောပိုင်းမှာ၊ ဓနဥစ္စာခွဲဝေမှုနန့်၊ တဖက်သတ် စီးပွားရေးအသွင်ကူးပြောင်းမှု အစီအစဉ်တခုကို အာဖရိကအမျိုးသားကောင်စီ(African National Congress (ANC))က အတည်ပြုလိုက်ပါရေ။ ယင်းအစီအစဉ်အရ၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ဓနဥစ္စာ ၉၅% ကို တိုင်းပြည်လူဦးရေ ၁၀% ရာရှိရေ လူဖြူတိက ပိုင်ဆိုင်ထားရေအတွက်၊ ယင်းပိုင်ဆိုင်မှု အချိုးအစားကို တဖြည်းဖြည်းနန့် ပြောင်းလားဖို့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ အစိုးရက လုပ်နိန်ပါရေ။
အေအစီအစဉ်အရ လူဖြူလယ်သမားတိ အတိုက်အခိုက်ခံနိန်ရစွာလို့လည်း၊ တချို့အဖွဲ့အစည်းတိက ပြောပါရေ။ ၂၀၁၆ – ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်းမှာ လူဖြူလယ်သမားတိကို သတ်မှု ၇၄ မှုနန့်၊ အကြမ်းဖက်ခံရမှု ၆၃၈ မှု ရှိခရေလို့ဆိုပါရေ။
တောင်အာဖရိက အစိုးရအစီအစဉ်ကို နိုင်ငံတကာက ရှုပ်ချကတ်ပါရေ။ သြစတြီးလီးယားနိုင်ငံကဆိုကေ၊ တောင်အာဖရိက လူဖြူတိအတွက် အရေးပေါ် ဗီဇာတိ ထုတ်ပီးနိန်ပါရေ။ ယကေလည်း သြစတြီးလီးယားနိုင်ငံမှာ ခိုလုံဖို့ ကြိုးစားရေ လူဖြူလယ်သမားတိကို၊ လူမျိုးရေးအစွမ်းရောက်တေ လူတိလို့၊ တောင်အာဖရိက နိုင်ငံရေးသမားတိက စွပ်စွဲကတ်ပါရေ။
အဂု တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက လုပ်နိန်ရေ ပုံစံစွာ၊ တချိန်က ဇိမ်ဘာဘွေနိုင်ငံမှာ လုပ်ခရေ ပုံစံနန့် လားတူနိန်ပါရေ။ ၁၉၉၉ – ၂၀၀၀ ခုနှစ်မှာ ဇိမ်ဘာဘွေနိုင်ငံက လူဖြူပိုင် လယ်မြေတိကို၊ လူမဲတိကို ခွဲပီးလိုက်တေအတွက်၊ တိုင်းပြည် အစားအသောက် ထုတ်လုပ်မှုစွာ ရုတ်တရက် ကျဆင်းလားပါရေ။ ယင်းအတွက်နန့် ဒုတိယ ဇိမ်ဘာဘွေ (ဝါ) ဇိမ်ဘာဘွေ ၂.၀? (Zimbabwe 2.0?) လို့ မြင်နိန်ကတ်ပါရေ။
နစ်နာကြေး မပီးဘဲ၊ လယ်မြေတိကို သိမ်းပနာ ခွဲဝေပီးလိုက်ဖို့ဆိုကေ၊ တိုင်းပြည်စီးပွားရေးကို ထိခိုက်လားနိုင်ရေလို့၊ တောင်အာဖရိက လူမျိုး ဆက်ဆံရေးအဖွဲ့အစည်း(South African Institute of Race Relations)က ဆိုပါရေ။
တောင်အာဖရိက ငွေကြေး ရန်ဒ်(rand) ၁၈၀ ဘီလီယံ တန်ဖိုးရှိရေ စိုက်ပျိုးရေးဂဏ္ဍစွာ ဘဏ်တိနန့် တိုက်ရိုက်ဆက်နွယ်နိန်ပါရေ။ ယင်းပိုင်ရာ နစ်နာကြေး မပီးကေ၊ အယင်ဆုံး ဘဏ်လုပ်ငန်းတိ ပြိုကျလားပါလိမ့်မေ။ နောက်ပြီးကေ တိုင်းပြည်စီးပွားရေးပါ လိုက်ပါလာလိမ့်မေလို့ ဆိုပါရေ။ ယင်းပိုင် ခွဲပီးလိုက်လို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အရေးတိ တိုးမလာနိုင်လို့ ဆိုပါရေ။
တောင်အာဖရိက အစားအသောက် ၉၀% ကို စီးပွားဖြစ်ထုတ်လုပ်တေ လယ်သမားတိက ထုတ်လုပ်ပါရေ။ တနိုင်တပိုင် ထုတ်လုပ်စွာမျိုး မဟုတ်ပါ။ ယင်းအထဲက လယ်မြေ ၉၀% လောက်ကိုရာ၊ လူမဲတိကို တနိုင်တပိုင် လုပ်စားနိုင်အောင် ခွဲပီးလိုက်ဖို့ဆိုကေ၊ အစားအသောက် ထုတ်လုပ်မှု လုံးဝ ကျဆင်းလားနိုင်ရေလို့ ဆိုပါရေ။
လူဖြူတိ အတိုက်အခိုက် ခံရမှုလည်း၊ တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်လာပါရေ။ ဗြီးခရေ ဂျုန်လ ၄ ရက်နိထိ၊ စရင်းအရ၊ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်ခံရမှု ၄၃၅ မှုနန့်၊ လူသီမှု ၇၃ မှု ရှိလားပါဗျာလ်။ တောင်အာဖရိက အစိုးရကတော့ခါ၊ အေအမှုအခင်းတိစွာ လူဖြူတိကို သီးသန့် ဦးတည်ပနာ လုပ်နိန်စွာမျိုး မဟုတ်ဘဲ၊ သာမန် ရာဇဝတ်မှုတိရာလို့ ဆိုပါရေ။ အစ္စရေးနိုင်ငံကတော့၊ လူဖြူတိကို ကိုယ်ခံပညာတိ သင်တန်းပီးနိန်ပါရေ။
