Covid-19 ဗိုင်းရာ့ဆ်စွာ ဖေသာ၊ ဖုန်း၊ ဗြောင်ဆတီး အစရှိစွာတိမှာ ၂၈ ရက် ကြာအောင်ထိ အသက်ရှင်နိန်နိုင်စွာကို တွိရရေလို့ သုတေသီတိက ပြောပါရေ။
သြစတြီးလီးယား အမျိုးသား သိပ္ပံ အေဂျန်စီ (Australia’s national science agency)က ဆားဆ်-ကို့ဗ်-၂ (SARS-Cov-2)ကို လေ့လာရေ သုတေသီတိက အယင်ထင်ထားစွာထက် ပိုကြာအောင်ထိ အသက်ရှင်နိုင်ရေ အေတွိရှိချက်ကို ထုတ်ပြန်လာစွာပါ။
ယကေလည်း အေတွိရှိချက်ကို အမှောင်ခန်းထဲမှာ စမ်းသပ်စွာပါ။ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်က အေဗိုင်းရာ့ဆ်တိကို သီဇီနိုင်ရေဆိုစွာကိုလည်း ပြောလားပါရေ။
လက်တွိအနိန်အထားမှာ မျက်နှာပြင်တိမှာ ကပ်နိုင်ရေ ဗိုင်းရာ့ဆ်တိက လူတိကို ကူးနိုင်၊ မကူးနိုင်ဆိုစွာကို ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တိက သံသယတော့ ဖြစ်နိန်ကတ်တုန်းပါ။
ကိုရိုနာဗိုင်းရာ့ဆ်စွာ လူတိ ခြောင်းဆိုးစွာ၊ နှာချီစွာ၊ စကားပြောစွာတိကရာ ကူးစက်မှုအများဆုံး ဖြစ်စွာကို တွိရပါရေ။
ယကေလည်း လီထဲမှာ ပြန့်နိန်ရေ အမှုန်တိထဲမှာ ကပ်ပနာ ပါလားဗျာလ် ကူးစက်နိုင်စွာကိုလည်း တွိရပါရေ။ ကိုဗဲ့ဒ်-၁၉(Covid-19) စွာ သတ္တု၊ ပလက်ဆတိတ် အစရှိစွာတိကို ကိုင်တွယ်မိစွာက ကူးစက်နိုင်ရေလို့ အမေရီကန် ကူးစက်ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေး ဗဟိုဌာနတိ (US Centers for Disease Control)က သတိပီးဖူးပါရေ။
အယင်ဓါတ်ခွဲခန်း သုတေသနတိ(laboratory tests)မှာ ဆားဆ်-ကို့ဗ်-၂(SARS-Cov-2)စွာ ဒင်္ဂါးတိနန့် ဖန်ထည်တိမှာ ၂ ရက်ကနိန်၊ ၃ ရက်ထိ အသက်ရှင်နိုင်ပနာ၊ ပလက်ဆတိတ်(plastic) နန့် ဗြောင်ဆတီး (stainless steel) တိမှာ ၆ ရက်ကြာ အသက်ရှင်နိုင်ရေလို့ ပြောဖူးပါရေ။
သြဆတြီးလီးယန်း အေဂျန်စီ စီအတ်ဆ်အိုင်အာရ်အို(Australian agency CSIRO) တွိရှိချက်မှာ အေဗိုင်းရာ့ဆ်က ကကောင်း အသက်ပြင်းပနာ၊ ဖုန်းမျက်နှာပြင်ပိုင် ဖန်သား၊ ပလက်ဆတိတ်၊ စက္ကူဒင်္ဂါး အစရှိရေ မျက်နှာပြင်တိမှာ၊ သာမန် အခန်း အပူချိန် ၂၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် (20C (68F)) နန့် မှောင်နိန်ဖို့ဆိုကေ ၂၈ ရက် ကြာအောင်ထိ အသက်ရှင်နိုင်စွာကို တွိရရေလို့ တင်ပြထားပါရေ။
ဗိုင်းရာ့ဆ်ဗေဒ ဂျာနယ်(Virology Journal)မှာ တင်ပြထားရေ အေစာတမ်းမှာ အပူချိန် ၄၀ ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ် ထဲမှာတော့ခါ ၂၄ နာရီကျော်ကေ မကူးစက်နိုင်ဗျာလ်လို့ ဖော်ပြထားပါရေ။
အရည်စိမ့်ဝင်နိုင်ရေ အဝတ်အထည်တိမှာတော့ခါ ၁၄ ရက်ထက် ပိုပနာ အသက်မရှင်နိုင်လို့လည်း ထပ်တင်ပြထားပါရေ။
(သတိ – အအီးခန်း ဆိုင်တိမှာ စျီးဝယ်စွာ၊ မှောင်ပနာ လီဝင်လီထွက်နည်းရေ ဓါတ်လှေဂါး အသုံးပြုစွာတိ သတိပြုသင့်ပါရေ။)