ကဗာ့အစားအစာအစီအစဉ်(World Food Programme) ဂေါင်းဆောင်က လာဖို့ လပိုင်းအတွင်း ရောက်လာဖို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်စွာ၊ လူသားတိအတွက် ရာစုနှစ်တခုအတွင်းမှာ အဆိုးရွားဆုံး ကြုံလာရဖို့ အငတ်ဘေးကတ်နှစ်ဖြစ်လာဖို့လို့ ကြိုတင်ဟောကိန်းထုတ်လိုက်ပါရေ။
ဒဗြူအပ်ဖ်ပီ(WFP) ဂေါင်းဆောင် ဒေးဗဲ့ဒ် ဘီဆလီ(David Beasley)က ဗြီးခရေ သောက်ကြာနိ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ အစည်းအဝေး(United Nations General Assembly meeting)မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရာ့ဆ် ကတ်ရောဂါနန့် တကဗာလုံးက ဘေးဒုက္ခကြုံနိန်ကတ်ရစွာကို ဆွေးနွေးကတ်စွာမှာ အဂုပိုင် သတိပီးလိုက်စွာပါ။ လူသန်းပေါင်း ၂၇၀ စွာ အငတ်ဘေး ကြုံရဖို့ဖက်ကို တရွိရွိ ချီတက်နိန်ကတ်ဗျာလ်လို့ သတိပီးလိုက်ပါရေ။ တချို့နိုင်ငံတိမှာ ထိတွိမှုကြုံရလုနီးနီး ဖြစ်နိန်ဗျာလ်လို့လည်း ပြောလားပါရေ။
“လက်ရှိမြင်တွိနိန်ရစွာတိကို အခြေခံပြောရဖို့ဆိုကေ၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်စွာ အမှန်အကန်ကို အငတ်ကတ်ဆိုက်ဖို့ နှစ်ပါ။” လို့ ဘီဆလီ က ပြောလားပါရေ။ “ဇာဖြစ်လို့ဆိုကေ အဂု ကိုဗဲ့ဒ်တိုက်ဖျက်ဖို့အတွက် တကဗာလုံးမှာ အမေရီကန်ဒေါ်လာ ၁၉ ထရီလီယံ သုံးထားကတ်ပါဗျာလ်။ အေဖေသာ ပမာဏကို လာဖို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ လုံးဝ ထပ်မသုံးနိုင်ကတ်ပါဗျာလ်။” နိုင်ငံ စီးပွားရေးတိလည်း တရိပ်ရိပ် ကျရှုံးလားကတ်ပါဗျာလ်။
“ကုလသမဂ္ဂလို့ တည်ထောင်ဗြီးရေ နောက်မှာ၂၀၂၁ ခုနှစ်စွာ အမှန်အကန်ကို လူသားတိအတွက် အငတ်ဘေး အဆိုးရွားဆုံး ကြုံရဖို့ နှစ်ပါ။”
ကိုရိုနာဗိုင်းရာ့ဆ်ကတ်အတွက် အစိုးရတိက ပိတ်ပင်မှု ပေါ်လဆီတိစွာ အမှန်တကယ် ရောဂါဖြစ်လို့ ခံရဖို့စွာထက်၊ စီးပွားပျက်လို့ ခံရဖို့စွာက ပိုဆိုးရေ အနိန်အထားကို ရောက်လားဇီရေလို့ ဘီဆလီ က ထောက်ပြလားပါရေ။ တဖက်မှာ လူလုပ်တေ ပြဿနာ(“man-made conflict”)တိ ဖြစ်တေ ဆီးရီးယား၊ ယီမံ၊ တောင်ဆူဒန် နိုင်ငံတိက စစ်ပွဲတိကလည်း ပိုဆိုးရွားရေ အငတ်ဘေးကတ်ကို ဖြစ်စီနိုင်ရေလို့ ဆိုပါရေ။
“ကျွန်တော်ရို့ အေစစ်ပွဲတိကို ရပ်ဖို့ လိုလာပါဗျာလ်။ အဗြီးမှရာ လိုအင်ဆန္ဒအတိုင်း ဖွံ့ဖြိုးမှုတိ ရလာအောင် ဆောင်ရွက်လာနိုင်ပါဖို့။” လို့ ပြောလားပါရေ။ အဂုတော့ခါ ပဋိပက္ခ၊ ကျန်းမာရေးနန့် အငတ်ဘေးတိက တိုက်တန်းနဲ့ သင်္ဘောကြီးရှိက ရခဲတုံးကြီးပိုင် ဖြစ်နိန်ဗျာလ်လို့ တင်စားပြလားပါရေ။
“ကျွန်တော်ရို့ရာ ရှိမှာ တွိရဖို့ ရခဲတုံးကြီးအတွက် ကာကွယ်ဆီးနန့် စီးပွားရေးတိကို ပြန်တည်ဆောက်ယင်း၊ မဟာဗျူဟာတိ ချမှတ်ပနာ ဖေသာတိကို စနစ်တကျ သုံးစွဲလားကတ်ဖို့ဆိုကေ၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကို ကျွန်တော်ရို့ ကျော်ဖြတ်လားနိုင်ဖို့လို့ ထင်ပါရေ။“
သြဂတ်ဆ်လထဲမှာလည်း ဒဗြူအပ်ဖ်ပီ ဂေါင်းဆောင်က အေနှစ်ကုန်မှာ အဟာရချို့တဲ့ရေ လူပမာဏ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း ထပ်တိုးလာဖို့လို့ ပြောလားပါရေ။ “သမ္မာကျမ်းစာအုပ်ထဲက အငတ်ဘေး”ပိုင် လူ သန်းပေါင်းများစွာ အငတ်ဘေးကြုံကတ်ရဖို့လို့ သတိပီးလားပါရေ။
ယူနီဆတ်ဖ်(UNICEF)ကလည်း ဗြီးခရေ မေလမှာ ဝင်ငွေ အလယ်အလတ်တန်းနန့် အောက်တန်းမှာ ရှိနိန်ရေ နိုင်ငံပေါင်း ၁၁၈ နိုင်ငံက ၅ နှစ်အောက် အချေ ၁.၂ သန်း စွာ၊ ကိုဗဲ့ဒ်အတွက် အစိုးရတိက ပိတ်ပင်မှုတိ၊ ကာဖြူးထုတ် တားဆီးမှုတိ၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ပြတ်တောက်မှုတိအတွက်၊ ဆီးဝါးကုသမှုကို မရကတ်လို့ ၆ လ အတွင်းမှာ သီဆုံးလားကတ်ရဖို့လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်း(predicted)ထားခပါရေ။
